Çek İptali Davası

Çek İptali Davası

1. Çek İptali Davası Nedir?

Ticaret hayatında sürekliliğin sağlanması için para yerine sıklıkla bono, poliçe, çek gibi kambiyo senetleri kullanılmaktadır. Uygulamada en çok kullanılan kambiyo senedi ise ödeme kolaylığı sağladığı için çektir. Bir ödeme aracı olan ve havale işlevi gören çekte, keşideci, hamil ve muhatap (banka) olmak üzere üçlü bir ilişki bulunur. Çek alacaklısı (hamil), çeki bankaya ibraz ederek borçludan olan alacağını yani çek bedelini alır.

Çek; çalınma, yanma, yırtılma, kaybolma gibi bir takım sebeplerle kullanılamaz hale gelebilir. Bu durum hukuk sisteminde çekin zayi olması olarak adlandırılır. Çek zayi olduğunda, yetkili hamil çek aslını bankaya ibraz edemeyeceğinden çek bedelini de alamaz. Böyle bir durumda çekin kötü niyetli üçüncü kişilerin eline geçme tehlikesi ortaya çıkar. Çeki kötü niyetle ele geçiren kişiler, çeki bankaya ibraz ederek çek bedelini alabileceğinden, bu durumun önüne geçebilmek için çek iptali davası açılmaktadır.

Çek iptal davası, çek kaybolduğunda, çalındığında veya tahrif edildiğinde (çek üzerinde sonradan değişiklik yapıldığında) yetkili çek hamili tarafından o çekin iptal edilmesi için açılan bir davadır. Çek iptali davası açan kişinin bu davayı açarken çekin elinde iken çalındığını, kaybolduğunu veya tahrif edildiğini delilleri ile birlikte mahkemeye sunması gerekir. Bunun için en önemli delil, iptali istenen çekin suretidir. Eğer iptali istenen çekin sureti/fotokopisi yoksa çekin bedeli, keşide yeri ve tarihi, ödeme yeri, muhatap banka, ticaret unvanı, keşidecinin adı gibi bilgilerin açılacak davada mahkemeye bildirilmesi gerekir.

Mahkemece, çek iptali davası açan kişinin iddiaları inandırıcı bulunursa, çeki elinde bulunduran kişinin, çeki ibraz etmesi aksi halde çekin iptal edileceği ihtarını içeren ilan yaptırılır. Bu ilan Ticaret Sicil Gazetesi aracılığıyla 3 defa yaptırılır ve çek ibrazı için 3 ay ile 1 yıl arasında değişen bir süre verilir. Yapılan ilk ilandan itibaren çek ibrazı için belirlenen sürenin geçmesine rağmen, herhangi bir kişi tarafından çek ibraz edilmezse, mahkemece çekin iptaline karar verilir. Eğer çeki elinde bulunduran kişi ortaya çıkarsa, mahkemece bu kişiye istirdat davası açılması için çek hamiline süre verilir. Çek hamili süresi içerisinde istirdat davasını açmazsa veya davayı açmasına rağmen davası reddedilirse, mahkemece çeki ibraz eden kişiye çek geri verilir ve ödeme yasağı kaldırılır.

2. Çek İptali Davasını Kimler Açabilir?

Çek iptali davası ancak yetkili hamili tarafından açılabilir. Çekin keşidecisi yani düzenleyeni çek iptali davası açamaz.

3. Çek İptali Davası Kime Karşı Açılır?

Çek iptali davası hasımsız olarak açılır. Yani bu davanın karşı tarafında herhangi bir davalı bulunmamaktadır.

4. Çek İptali Davası Hangi Mahkemede Açılır?

Çek iptali davalarında görevli mahkeme Asliye Ticaret Mahkemeleridir. Yetkili yer mahkemesi ise ödeme yerinin veya yetkili hamilin yerleşim yerinin bulunduğu yer mahkemesidir.

5. Ödemeden Men Yasağı Nedir?

Çek iptali davası açılırken ödemeden men yasağına ilişkin ihtiyati tedbir talebinde bulunulması büyük önem arz eder. Ödemeden men yasağı alınmaz ise o arada çeki elinde bulunduran kötü niyetli üçüncü kişiler, çeki bankaya ibraz ederek çek bedelini alabilir. Bu nedenle çek iptali davası ile birlikte mahkemeden, ödemeden men yasağına ilişkin tedbir kararı alınarak ilgili bankaya bildirilmelidir. Mahkemece ödemeden men yasağına ilişkin tedbir kararı verilebilmesi için de davayı açan kişinin çek bedeli üzerinden belirlenecek bir teminatı mahkemeye depo etmesi gerekmektedir.

Av. Tolgay Mingan

3 Comments

  1. Cuneyt dedi ki:

    Mrb 118.500 tl mart10 tarihli cekim arkasinda benim cirom var hic bir odeme yapmadan finans kurulusunda bozdular ve bana hic bir odeme yapmadilar . Finans kurulusunda bozuklarini cek iptal davasi actigimdan findekste farkettim. Cekte kendi attiklari paraf var tarihte cek sahibino tanimazlar ama ona fatura da kesip bozmuslar . Ne yapmam gerekir

  2. Ebubekir akın dedi ki:

    Kolay gelsin ben bir firmaya 2 adet ayrı ayrı cek yazdim istediğim Mallar hem gelmedi hemde gelenler hasarlı geldi bu malları iyade edip çekleri geri alabilirmiyim öyle bir hakkım varmi

    • Tolgay Mingan dedi ki:

      Merhaba,

      Çek diğer kambiyo senetleri gibi sebepten bağımsızdır. Teminat senedi olarak gerekli şartları sağlayacak şekilde düzenlemişseniz iade konusu değerlendirilebilir. Ayrıca malların hasarlı olması ile ilgili ayıplı ifaya dayanarak yasal işlem başlatabilirsiniz. Ayrıntılı bilgi almak isterseniz bizimle iletişime geçebilirsiniz.

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir